همایش ملی آموزش هر ساله در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی با تاکید بر یکی از محورهای تخصصی در حوزه تعلیم و تربیت برگزار می­شود. سال جاری که پانزدهمین همایش ملی آموزش و دومین همایش بین ­المللی محسوب می­شود، بر دو موضوع " یادگیری" و "علوم شناختی" تاکید شده است که توسط دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و با حمایت ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی و تعدادی از دانشگاه ها و مراکز علمی - پژوهشی کشور در دو روز  24 و 25 بهمن ماه 1403 در تهران، محل دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی برگزار می شود.

یکی از محورهای اصلی این همایش تبیین علوم شناختی در آموزش و یادگیری است. علوم شناختی یکی از حوزه‌های میان‌رشته‌ای است که با بررسی عملکرد مغز و ذهن، شناخت انسان را از فرآیندهای یادگیری، تفکر، حافظه، توجه، و تصمیم‌گیری افزایش می‌دهد. این علوم در آموزش و تربیت نقش کلیدی دارند، زیرا به بهبود روش‌های یاددهی و یادگیری و توسعه مهارت‌های شناختی کمک می‌کنند. علوم شناختی با ارائه دیدگاه‌های نوین درباره نحوه یادگیری مغز، کمک می‌کند تا معلمان و مربیان روش‌های موثرتری برای انتقال دانش انتخاب کنند. هر فرد دارای ویژگی‌های شناختی منحصربه‌فردی است. علوم شناختی با تحلیل این تفاوت‌ها، امکان شخصی‌سازی آموزش را فراهم می‌کند. این امر به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا با سرعت و روش مناسب خودشان پیشرفت کنند. مهارت‌هایی مانند حل مسئله، تفکر انتقادی، تصمیم‌گیری، و خلاقیت، از جمله مهارت‌های شناختی هستند که نقش مهمی در موفقیت فردی و اجتماعی دارند. علوم شناختی به تربیت این مهارت‌ها از سنین پایین کمک می‌کند و آن‌ها را در برنامه‌های درسی می‌گنجاند. درک فرآیندهای انگیزشی از طریق علوم شناختی می‌تواند به طراحی محیط‌های یادگیری جذاب‌تر کمک کند. بنابراین برگزاری این همایش از چندین جهت ضرورت و اهمیت دارد:

1. ارتقاء کیفیت آموزش: علوم شناختی به عنوان یک حوزه میان‌رشته‌ای، درک ما از فرآیندهای یادگیری و نحوه بهبود آنها را تقویت می‌کند. برگزاری همایش می‌تواند بستری برای تبادل ایده‌ها و یافته‌های جدید در این زمینه باشد و به بهبود روش‌های تدریس و یادگیری منجر شود.

2. پیوند دانش نظری و عملی: همایش‌ها فرصتی فراهم می‌کنند تا پژوهشگران، معلمان، و سیاست‌گذاران آموزشی با یکدیگر تعامل کنند و یافته‌های نظری را به راهکارهای عملی برای بهبود سیستم‌های آموزشی تبدیل کنند.

3. آشنایی با فناوری‌های نوین آموزشی: با پیشرفت فناوری، استفاده از ابزارهای دیجیتال در یادگیری اهمیت زیادی پیدا کرده است. همایش می‌تواند فرصتی برای معرفی فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی و ابزارهای مبتنی بر علوم شناختی باشد.

4. تقویت رویکردهای میان‌رشته‌ای: علوم شناختی به ترکیب دانش از رشته‌های مختلف مانند روان‌شناسی، علوم اعصاب، زبان‌شناسی و آموزش می‌پردازد. برگزاری همایش به تبادل دانش و همکاری میان متخصصان این حوزه‌ها کمک می‌کند.

5. حل چالش‌های آموزشی: بسیاری از کشورها با چالش‌هایی مانند افت تحصیلی، یادگیری نابرابر و کاهش انگیزه دانش‌آموزان مواجه‌اند. همایش می‌تواند بستری برای بررسی این مشکلات و ارائه راه‌حل‌های نوآورانه باشد.

6. آگاهی‌بخشی به جامعه: چنین رویدادهایی نقش مهمی در افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت یادگیری مادام‌العمر و تاثیر علوم شناختی در زندگی روزمره ایفا می‌کنند.

امیدواریم این همایش‌ با گردهم آوردن متخصصان، محققان، و علاقه‌مندان به آموزش و یادگیری، بتواند همچون سالهای گذشته، به تحولات مثبت و پایدار در نظام‌ آموزشی کشورمان و توسعه مهارت‌های یادگیری منجر شوند.

اهداف برگزاری این همایش شامل :

1. پیشبرد دانش و پژوهش‌های نوین در علوم شناختی و یادگیری

• ارائه یافته‌های جدید در حوزه‌های مرتبط با یادگیری و آموزش.
• بررسی نقش علوم شناختی در بهبود فرآیندهای یادگیری.

2. ارتقاء روش‌های تدریس و یادگیری

• شناسایی و معرفی روش‌های نوین و اثربخش آموزشی.
• بررسی چگونگی استفاده از رویکردهای مبتنی بر علوم شناختی در طراحی محتوا و برنامه‌های آموزشی.

3. ترویج فناوری‌های آموزشی پیشرفته

• بررسی نقش هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی و ابزارهای دیجیتال در آموزش.
• معرفی فناوری‌های نوین برای یادگیری شخصی‌سازی‌شده و هوشمند.

4. ایجاد بستری برای همکاری‌های میان‌رشته‌ای

• تشویق تعامل میان متخصصان علوم شناختی، روان‌شناسی، علوم اعصاب، آموزش و فناوری.
• برقراری ارتباط میان پژوهشگران، اساتید، معلمان و سیاست‌گذاران آموزشی.

5. ارائه راه‌حل‌های خلاقانه برای چالش‌های آموزشی

• تحلیل مشکلاتی مانند افت تحصیلی، نابرابری آموزشی و کاهش انگیزه دانش‌آموزان.
• طراحی استراتژی‌های عملی برای بهبود کیفیت یادگیری.

6. توسعه یادگیری مادام‌العمر

• یادگیری مستمر و اهمیت آن در زندگی فردی و حرفه‌ای.
• بررسی تاثیر یادگیری مادام‌العمر بر توسعه فردی و اجتماعی.

7. تقویت ارتباط میان پژوهش و سیاست‌گذاری آموزشی

• ارائه توصیه‌هایی مبتنی بر پژوهش برای تصمیم‌گیری‌های کلان در نظام‌های آموزشی.
• بررسی نقش علوم شناختی در تدوین سیاست‌های موثر آموزشی.

8. آگاهی‌بخشی عمومی و تقویت سواد شناختی

• آشنایی عموم مردم با تاثیرات علوم شناختی بر یادگیری و زندگی روزمره.
• ایجاد درک بهتر از اهمیت یادگیری شناختی در تمام مراحل زندگی.

9. تشویق مشارکت بین‌المللی

• تقویت همکاری‌های علمی در سطح جهانی.
• انتقال تجربیات موفق از سایر کشورها در زمینه آموزش و یادگیری.

آموزش مهارتهای شناختی به کودکان قبل از مدرسه
فرصت های توسعه مهارتهای شناختی در دوره دبستان
نگاهی نو به دوره نوجوانی از منظر مطالعات شناختی
آموزش، یادگیری و مغز
مطالعات شناختی در برنامه درسی
مطالعات شناختی در تربیت معلم
مطالعات شناختی در فنی و حرفه ای
مطالعات شناختی و اخلاق
شناخت اجتماعی و آموزش
مطالعات شناختی در یادگیری زبان
کاربرد هوش مصنوعی در آموزش
مطالعات شناختی در آموزش علوم پایه و فنی
فناوری های نوین در یادگیری